غده پروستات در اندازه و شکل یک گردو است و زیر مثانه، جلوی راست روده و بالا آلت تناسلی قرار گرفته است. این ماده به ساخت مایع منی، مایعی شیری رنگ که اسپرم را از طریق آلت تناسلی و خارج از بدن هنگام انزال، کمک می کند؛ اما اینکه آیا پروستات باعث ناباروری می شود موضوعی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
درباره سرطان پروستات و باروری
سرطان پروستات زمانی اتفاق می افتد که سلول های سرطانی درون بافت پروستات تشکیل می شوند. احتمال ابتلا به آن بعد از سن ۵۰ سالگی یا در صورت داشتن سابقه خانوادگی افزایش پیدا می کند. سیاه پوستان بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار دارند.
سرطان پیشرفته می تواند باعث مشکلات جنسی ازجمله اختلال نعوظ شود و این اختلال می تواند باروری (توانایی بچه دار شدن) را تحت تاثیر قرار دهد؛ زیرا ممکن است فرد نتواند به دفعات رابطه جنسی داشته باشد؛ اما درمان سرطان پروستات اغلب علت اصلی مشکلات باروری است.
چگونه پروستات باعث ناباروری می شود؟
سرطان پروستات می تواند روی توانایی فرد برای بچه دار شدن در مدت زمان کوتاه یا برای همیشه تاثیر بگذارد. اینکه آیا پروستات باعث ناباروری می شود به سن، سلامتی و ماهیت درمان پروستات در فرد بستگی دارد. افرادی که در مورد باروری خود نگران هستند، بهتر است قبل از شروع درمان با پزشک صحبت کنند. ممکن است راهکار هایی وجود داشته باشد که فرد بتواند آن ها را انجام دهد.
درمان سرطان پروستات شامل موارد زیر است:
عمل جراحی
با انجام عمل جراحی معمولا غده پروستات و دو غده کوچک دیگر به نام وزیکول سمینال از بین می رود. همه این ها با هم کار می کنند تا منی را از آلت تناسلی خارج کنند. بدون کمک آن ها فرد نمی تواند اسپرم را برای بارور کردن تخمک به خارج از بدنش بفرستد. در جراحی برای سرطان مثانه نیز، اغلب پروستات و وزیکول سمینال از بین می رود. جراحی برای سایر سرطان های لگن مانند سرطان روده بزرگ و رکتوم می تواند به پروستات، اعصاب و سایر اندام ها آسیب برساند و منجر به ناباروری یا اختلال نعوظ شود.
پرتو درمانی
در این درمان از پرتو های پر انرژی مانند اشعه ایکس سوپرشارپ برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. ناحیه ای که سرطان در آن قسمت قرار گرفته است (مثلا پروستات) مورد هدف قرار می گیرد؛ اما پرتودرمانی در اطراف اندام‌های جنسی یا ناحیه شکم (بیضه‌ها، مثانه و غدد لنفاوی) می تواند تعداد اسپرم و سطح تستوسترون (هورمونی که با میل جنسی مرتبط است) را کاهش دهد. حتی می تواند سلول های اسپرم را از بین ببرد. آسیب ممکن است کوتاه مدت، میان مدت یا بلند مدت باشد.
شیمی درمانی
داروهایی که از طریق سوزن وارد رگ می شود، برای کشتن سلول هایی که به سرعت تقسیم می شوند مورد استفاده قرار می گیرد. از آنجا که اسپرم ها معمولا با سرعت زیادی تقسیم می شوند، شیمی درمانی اغلب روی آن ها تاثیر می گذارد. این امر می تواند پاسخ سوال آیا پروستات باعث ناباروری می شود را به جواب مثبت تبدیل کند. سن، نوع و دوز شیمی درمانی همگی خطر ناباروری را افزایش می دهند.
هورمون درمانی
هورمون درمانی یا همان درمان محرومیت از آندروژن، بدن را از تولید هورمون های جنسی مردانه مانند تستوسترون باز می دارد. برخی از هورمون ها سلول های سرطانی پروستات را تغذیه کرده و به رشد آن ها کمک می کنند. اگرچه هورمون تراپی می تواند رشد تومور را کم کند اما ممکن است بر توانایی فرد در ساخت اسپرم تاثیر بگذارد.
حفظ باروری
روش هایی وجود دارد که فرد و تیم پزشکی اش می توانند برای محافظت از اسپرم در برابر آسیب انجام دهند. این روش ها شامل موارد زیر می شوند.
بانک اسپرم
اگر فرد سرطان پروستات یا بیماری دیگری دارد که درمان می تواند بر توانایی بچه دار شدنش تاثیر بگذارد، می تواند قبل از شروع درمان اسپرم ذخیره کند. آزمایشگاه نمونه های مایع منی را جمع آوری کرده و آن ها را زیر میکروسکوپ از نظر سلامت بررسی می کند. اگر خوب باشند، آزمایشگاه نمونه ها را فریز می کند و آن ها را برای استفاده بعدی ذخیره می کند.
محافظ بیضه
این زمانی است که از پوشش محافظ سربی برای کمک به محافظت از بیضه ها در برابر تشعشع استفاده می شود. این کار احتمال آسیب رسیدن به اسپرم را کاهش می دهد.
استخراج اسپرم بیضه
حتی اگر فرد قادر به انزال و ذخیره اسپرم نباشد، پزشک ممکن است بتواند به کمک این روش اسپرم را از بیضه های فرد دریافت کند. در چنین حالتی، تیم پزشکی جراحی جزئی را برای برداشتن تکه های بافت بیضه انجام خواهند داد و سپس تکه ها را برای اسپرم احتمالی بررسی خواهند کرد. اگر پیدا شد، فرد و تیم پزشکی اش می توانند از آن برای بارور کردن تخمک یا فریز کردن آن استفاده کنند.
نتیجه گیری
باروری فرآیند پیچیده ای است که تا حدود زیادی به عملکرد صحیح بسیاری از ارگان های بدن بستگی دارد. در پاسخ به سوال آیا پروستات باعث ناباروری می شود باید بگوییم در یک سوم موارد بله؛ اما با کمک روش های حفظ بارداری که در بالا توضیح داده شد، می توان این احتمال را کاهش داد.