بهترین دارو برای خارش بدن چیست؟

خارش بدن یکی از مشکلات شایع و آزاردهنده است که ممکن است هر کسی در طول زندگی تجربه کند.

این مشکل می‌تواند ناشی از خشکی پوست، حساسیت‌ها، نیش حشرات یا بیماری‌های داخلی بدن باشد و کیفیت زندگی شما را کاهش دهد.

در این مقاله، ما ابتدا دلایل مختلف خارش بدن را بررسی می‌کنیم، سپس انواع خارش و علائم آن را توضیح می‌دهیم و راهکارهای درمانی شامل داروهای موضعی و خوراکی، روش‌های خانگی و نکات پیشگیری را معرفی می‌کنیم.

انواع خارش و دلایل آن

خارش یکی از مشکلات شایع پوست است که می‌تواند کوتاه‌مدت یا بلندمدت باشد و روی کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد.

برای درک بهتر، خارش را می‌توان از جهات مختلفی مثل مدت زمان، محل بدن و علت ایجاد طبقه‌بندی کرد.

خارش بر اساس مدت زمان

خارش حاد

این نوع خارش ناگهانی ظاهر می‌شود و معمولاً کمتر از ۶ هفته طول می‌کشد.

شما ممکن است این خارش را بعد از تماس با مواد حساسیت‌زا، نیش حشرات یا عفونت‌های سطحی پوست تجربه کنید.

خارش مزمن

اگر خارش بیشتر از ۶ هفته ادامه پیدا کند، آن را مزمن می‌نامند. این نوع خارش می‌تواند شما را خسته کند و فعالیت‌های روزمره شما را مختل کند.

خارش مزمن اغلب به دلیل بیماری‌های پوستی طولانی‌مدت مثل پسوریازیس یا مشکلات داخلی بدن مانند بیماری‌های کبد و کلیه ایجاد می‌شود.

خارش بر اساس محل بدن

خارش موضعی

زمانی که خارش فقط در یک ناحیه از بدن شما احساس شود، به آن خارش موضعی می‌گویند.

این نوع خارش معمولاً ناشی از تماس با ماده تحریک‌کننده، عفونت محدود پوستی یا واکنش‌های آلرژیک است.

خارش عمومی

وقتی خارش در چندین ناحیه یا تمام بدن شما پخش شود، آن را خارش عمومی می‌نامند. این حالت معمولاً نشانه مشکلات سیستمیک یا بیماری‌های مزمن است و نیاز به بررسی دقیق‌تر دارد.

خارش بر اساس علت زمینه‌ای

خارش پوستی

این نوع خارش معمولاً ناشی از مشکلات خود پوست است، مثل خشکی، اگزما، التهاب یا درماتیت تماسی. شما ممکن است با مراقبت‌های پوستی و استفاده از مرطوب‌کننده‌ها این خارش را کاهش دهید.

خارش غیرپوستی

گاهی خارش ناشی از بیماری‌های داخلی بدن است، مثل مشکلات کبدی، کلیوی یا اختلالات هورمونی.

در این شرایط پوست شما ظاهراً سالم است، اما اختلال داخلی باعث ایجاد خارش در نقاط مختلف بدن می‌شود و معمولاً نیاز به بررسی پزشکی دارد.

علت خارش بدن چیست؟

خشکی پوست

وقتی پوست شما خشک باشد، لایه محافظ آن کم می‌شود و راحت‌تر تحریک می‌شود.

خشکی بیشتر در فصل‌های سرد یا بعد از استفاده از صابون‌های قوی ایجاد می‌شود.

به همین دلیل شما احساس خارش خواهید داشت و خارش مداوم می‌تواند باعث ترک و التهاب پوست شود.

حساسیت‌ها

حساسیت به مواد غذایی، داروها یا محصولات پوستی می‌تواند خارش شدید ایجاد کند.

وقتی بدن با ماده‌ای حساسیت‌زا برخورد می‌کند، سیستم ایمنی واکنش نشان می‌دهد و پوست شما قرمز می‌شود.

درمان اصلی آن هم اجتناب از عامل حساسیت و استفاده از کرم‌های ضد خارش است.

نیش حشرات

نیش پشه، کنه یا سایر حشرات باعث واکنش پوست و خارش می‌شود.

بدن شما برای مقابله با سم حشره، ماده‌ای به نام هیستامین ترشح می‌کند که باعث قرمزی، ورم و خارش می‌شود.

شما با خارش محل نیش ممکن است آسیب بیشتری به پوست وارد کنید، بنابراین بهتر است از کرم‌های آرام‌بخش استفاده کنید.

عفونت‌های پوستی

برخی باکتری‌ها، قارچ‌ها یا ویروس‌ها می‌توانند پوست شما را آلوده کنند و باعث خارش شوند.

مثلاً قارچ پا یا عفونت‌های قارچی پوست بدن باعث خارش و پوسته‌ریزی می‌شوند.

و درمان آن معمولاً با داروهای ضد قارچ یا آنتی‌بیوتیک است تا خارش و عفونت همزمان رفع شود

بیماری‌های سیستمیک

برخی بیماری‌ها مثل مشکلات کبد، کلیه یا تیروئید می‌توانند خارش بدن ایجاد کنند.

این نوع خارش معمولاً بدون جوش است و ممکن است در شب شدیدتر شود.

البته درمان اصلی پیدا کردن و کنترل بیماری زمینه‌ای است، چون بدون آن خارش ادامه دارد و مزمن می‌شود.

استرس و اضطراب

استرس می‌تواند باعث خارش پوست شود یا آن را تشدید کند. چون وقتی شما تحت فشار روحی باشید، سیستم عصبی و هورمون‌ها واکنش نشان می‌دهند و خارش به وجود می‌آید.

بنابراین مدیریت استرس، خواب کافی و آرامش ذهن می‌تواند شدت خارش را کاهش دهد.

داروها و مواد شیمیایی

برخی داروها یا مواد شیمیایی می‌توانند خارش ایجاد کنند. مثلاً برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، مسکن‌ها یا شوینده‌ها ممکن است پوست شما را تحریک کنند.

در این حالت، خارش معمولاً بعد از قطع دارو یا اجتناب از ماده شیمیایی کم می‌شود. به همین دلیل شما باید قبل از استفاده با پزشک مشورت کنید.

دلیل خارش‌های سیستمیک بدن چیست؟

این مدل خارش‌ها یعنی مشکل از پوست نیست و علت از داخل و سیستم‌های داخلی بدن به‌وجود می‌آید.

خارش سیستمیک معمولاً نشانه یک اختلال در کبد، کلیه، تیروئید، خون، اعصاب یا سیستم ایمنی است و ممکن است بدون هیچ ضایعه پوستی واضح ظاهر شود. در ادامه مهم‌ترین دلایل خارش‌های سیستمیک بدن را می‌گوییم:

مشکلات کبدی

اختلال در عملکرد کبد، مانند هپاتیت یا سیروز، باعث تجمع صفرا و سموم در بدن می‌شود. این مسئله می‌تواند خارش بدن ایجاد کند، مخصوصاً کف دست و پا.

خارش ناشی از مشکلات کبد معمولاً بدون جوش است و با درمان بیماری کبدی کاهش می‌یابد.

مشکلات کلیوی

نارسایی یا اختلال عملکرد کلیه باعث تجمع مواد زائد در خون می‌شود. این مواد می‌توانند سیستم عصبی پوست را تحریک کنند و باعث خارش شوند.

خارش کلیوی معمولاً در شب شدیدتر است و بدون درمان آن، خارش ادامه دارد و آزاردهنده می‌شود.

مشکلات تیروئید

اختلال در تیروئید، چه کم‌کاری و چه پرکاری، می‌تواند خارش بدن ایجاد کند. کم‌کاری تیروئید باعث خشکی پوست و خارش می‌شود، و پرکاری تیروئید می‌تواند گردش خون و سیستم عصبی پوست را تحریک کند.

دیابت و قند خون بالا

دیابت می‌تواند باعث مشکلات گردش خون و عصب‌ها شود که منجر به خارش پوست و بدن می‌شود.

همچنین، سطح قند بالا ریسک عفونت‌های قارچی را افزایش می‌دهد و خارش را تشدید می‌کند.

اختلالات متابولیک و هورمونی

برخی بیماری‌های متابولیک، مثل اختلال چربی یا هورمون‌ها، می‌توانند سیستم عصبی پوست را تحریک کنند و باعث خارش شوند. این خارش معمولاً پراکنده و طولانی‌مدت است.

البته کنترل بیماری زمینه‌ای و اصلاح سبک زندگی می‌تواند به کاهش خارش کمک کند.

بیشتر بخوانید

۱۸ روش ساده و مؤثر برای درمان جوش و آکنه

علائم تبخال و روش‌های درمان آن

علائم خارش چیست؟

• احساس سوزش یا تیر کشیدن پوست
• تمایل شدید به خاراندن محل تحریک شده
• قرمزی یا التهاب پوست در ناحیه خارش
• پوسته‌ریزی یا خشک شدن پوست در محل خارش
• جوش یا تاول کوچک در برخی موارد
• تغییر رنگ پوست در محل خارش
• ایجاد زخم یا حساس شدن پوست به دلیل خارش مداوم

چگونه خارش پوست را درمان کنیم؟

مرطوب کردن پوست

خشکی پوست یکی از اصلی‌ترین دلایل خارش است. بنابراین می توانید با استفاده از کرم‌ها و لوسیون‌های مرطوب‌کننده، پوست خود را نرم و مرطوب نگه دارید. این کار از تحریک پوستی و خارش جلوگیری می‌کند.

استفاده از کرم‌ها یا پمادهای ضد خارش

برخی کرم‌ها حاوی مواد آرام‌بخش مثل کالامین یا هیدروکورتیزون هستند که خارش پوست را کاهش می‌دهند و بهتر است این کرم‌ها را مستقیماً روی محل خارش بمالید.

این روش باعث تسکین سریع و موقت می‌شود و التهاب پوست را هم کم می‌کند.

پرهیز از عوامل تحریک‌کننده

مواد شوینده قوی، صابون‌های عطری، لباس‌های پلاستیکی یا پشم می‌توانند خارش را تشدید کنند.

همچنین، انتخاب لباس‌های نخی و شوینده‌های ملایم به کاهش خارش کمک زیادی می‌کند.

کنترل استرس و اضطراب

استرس می‌تواند خارش را تشدید کند. به همین دلیل با تکنیک‌های آرام‌سازی مثل تنفس عمیق، مدیتیشن یا ورزش سبک می‌توانید سطح استرس خود را کاهش دهید.

داروهای خوراکی

برخی داروها مثل آنتی‌هیستامین‌ها برای خارش ناشی از حساسیت یا آلرژی مفید هستند. با مصرف دارو طبق دستور پزشک می‌توانید خارش و قرمزی پوست را کاهش دهید.

البته این داروها معمولاً به‌صورت کوتاه‌مدت استفاده می‌شوند تا اثر سریع داشته باشند.

بهترین دارو برای درمان خارش بدن

داروهای آنتی‌هیستامین‌

آنتی‌هیستامین‌ ها برای کاهش خارش ناشی از حساسیت یا آلرژی بسیار موثر هستند.

چون وقتی بدن شما با ماده حساسیت‌زا مانند گرده گل یا گردوغبار برخورد می‌کند، سیستم ایمنی واکنش نشان می‌دهد و پوست خارش پیدا می‌کند.

داروهایی مثل ستریزین و لوراتادین این واکنش را کاهش می‌دهند و خارش را سریع تسکین می‌دهند.

کرم هیدروکورتیزون

هیدروکورتیزون خاصیت ضد التهاب دارد و خارش ناشی از التهاب پوست، آلرژی یا تحریک‌های خفیف را کاهش می‌دهد.

شما می‌توانید آن را مستقیماً روی محل خارش بمالید تا اثر این کرم سریع تر عمل کند.

البته استفاده طولانی‌مدت بدون نظر پزشک توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است پوست شما نازک و حساس شود.

کرم کالامین

کالامین یک ماده طبیعی آرام‌بخش است که خارش و قرمزی پوست را کم می‌کند.

وقتی پوست شما به دلیل خشکی یا نیش حشرات مثل پشه خارش پیدا می‌کند، استفاده از این کرم باعث تسکین فوری می‌شود.

می‌توانید چند بار در روز روی ناحیه خارش‌دار بمالید تا التهاب و تحریک پوست کاهش یابد.

داروهای موضعی ضد قارچ

اگر خارش ناشی از عفونت قارچی پوست باشد، استفاده از کرم‌ها یا لوسیون‌های ضد قارچ مانند کتوکونازول یا کلوتریمازول بسیار مفید است.

این داروها قارچ موجود روی پوست را از بین می‌برند و خارش را به مرور کاهش می‌دهند.

داروهای خوراکی ضد التهاب

در خارش شدید یا ناشی از بیماری‌های داخلی بدن، پزشک ممکن است داروهای خوراکی ضد التهاب مانند کورتیزون خوراکی تجویز کند. این داروها التهاب داخلی شما را کاهش می‌دهند و خارش شدید را کنترل می‌کنند.

البته استفاده از آن‌ها فقط با نظر پزشک مجاز است و باید دوز و مدت مصرف به دقت رعایت شود.

بیشتر بخوانید:

راهنمای مراقبت از پوست نوزاد: دلایل قرمزی، لکه‌ها و رفع آنها

روش استفاده از پماد زینک اکساید برای لک صورت

بهترین روغن روشن کننده پوست دست

راهکارهای خانگی برای درمان خارش بدن

استفاده از مرطوب‌کننده‌ها

استفاده روزانه از کرم یا لوسیون مرطوب‌کننده باعث کاهش خشکی و خارش پوست شما می‌شود.

حمام با آب ولرم

حمام با آب داغ خارش را تشدید می‌کند، بنابراین از آب ولرم استفاده کنید و زمان استحمام کوتاه باشد.

جوش‌شیرین یا بلغور جو

افزودن کمی جوش‌شیرین یا بلغور جو به آب حمام می‌تواند خارش پوست شما را آرام کند.

کمپرس سرد

گذاشتن حوله مرطوب و سرد روی محل خارش به کاهش سوزش و تحریک پوست کمک می‌کند.

لباس‌های نخی و نرم

پوشیدن لباس‌های نخی و آزاد باعث تهویه بهتر پوست و کاهش خارش شما می‌شود.

صابون‌های ملایم

اجتناب از صابون‌ها و شوینده‌های قوی و عطردار پوست شما را خشک و تحریک می‌کند، بنابراین از محصولات ملایم استفاده کنید.

کاهش استرس

استرس و اضطراب می‌تواند خارش شما را تشدید کند، بنابراین فعالیت‌های آرام‌بخش مانند مدیتیشن یا نفس عمیق مفید است.

روغن‌های طبیعی

استفاده از روغن‌های طبیعی مثل نارگیل یا زیتون می‌تواند پوست شما را نرم و خارش را کاهش دهد.

جمع بندی

در مقاله امروز فارمادو سعی کردیم تمامی سوال‌های شما درباره خارش پوست، علت آن و روش‌های درمان دارویی و خانگی را توضیح بدهیم.

خارش بدن یک حس آزاردهنده است که می‌تواند ناشی از خشکی پوست، حساسیت، نیش حشرات یا بیماری‌های داخلی باشد.

خارش ممکن است موضعی یا عمومی، حاد یا مزمن باشد و در شب شدیدتر شود. عوامل تشدیدکننده شامل استرس، لباس نامناسب، صابون‌های قوی و آب داغ هستند.

درمان‌های آن می تواند شامل مرطوب‌کننده‌ها، کرم‌های ضد خارش مانند هیدروکورتیزون و کالامین، داروهای آنتی‌هیستامین و ضد قارچ و اصلاح سبک زندگی باشند.

خارش طولانی یا شدید می‌تواند نشانه بیماری کبد، کلیه، تیروئید یا کم‌خونی باشد، بنابراین در صورت تداوم، مراجعه به پزشک اهمیت دارد.

سوالات متداول

چرا خارش بدن شب‌ها بیشتر می‌شود؟

در شب گردش خون و فعالیت عصبی پوست تغییر می‌کند و خارش بیشتر احساس می‌شود، مخصوصاً در خشکی پوست یا بیماری‌های سیستمیک.

آیا خارش بدن همیشه نشانه بیماری است؟

نه، گاهی فقط خشکی یا حساسیت موقت باعث خارش می‌شود، اما خارش طولانی یا شدید می‌تواند نشانه بیماری باشد.

خارش مزمن چه نوع خارشی است؟

خارش مزمن وقتی است که بیش از ۶ هفته ادامه پیدا کند و معمولاً به دلیل بیماری‌های طولانی‌مدت پوست یا مشکلات داخلی بدن است.

خارش موضعی و معمولی چه تفاوتی دارند؟

خارش موضعی فقط در یک ناحیه است، معمولاً ناشی از تماس یا عفونت محدود. خارش عمومی در بدن پخش می‌شود و ممکن است نشانه بیماری سیستمیک باشد.

چگونه خارش خشکی پوست را درمان کنیم؟

با استفاده منظم از مرطوب‌کننده‌ها و حمام کوتاه با آب ولرم می‌توان خشکی و خارش پوست را کاهش داد.

آیا استرس می‌تواند باعث ایجاد خارش پوست شود؟

بله، استرس و اضطراب سیستم عصبی را تحریک کرده و خارش پوست را تشدید می‌کند.

چه داروهایی خارش ناشی از حساسیت را کاهش می‌دهند؟

آنتی‌هیستامین‌ها مانند ستریزین و لوراتادین می‌توانند خارش و قرمزی پوست را کاهش دهند.

کرم هیدروکورتیزون برای چه نوع خارش مفید است؟

برای خارش ناشی از التهاب، آلرژی یا تحریک‌های خفیف پوست استفاده می‌شود و باعث تسکین سریع می‌شود.

کرم کالامین چه تاثیری روی خارش دارد؟

کالامین خارش و قرمزی پوست را کاهش می‌دهد و برای خشکی یا نیش حشرات مناسب است.

چه زمانی برای خارش پوست از داروهای ضد قارچ استفاده کنیم؟

اگر خارش ناشی از عفونت قارچی پوست باشد، داروهای موضعی مانند کتوکونازول یا کلوتریمازول استفاده می‌شوند.

آیا خارش بدن می‌تواند نشانه مشکلات کبد باشد؟

بله، اختلال در عملکرد کبد می‌تواند خارش بدون ضایعه پوستی ایجاد کند، معمولاً در کف دست و پا بیشتر احساس می‌شود.

کم‌خونی و کمبود آهن چه تاثیری روی خارش دارند؟

کمبود آهن می‌تواند جریان خون پوست را کاهش دهد و باعث خارش شبانه شود. درمان کم‌خونی معمولاً خارش را کاهش می‌دهد.

آیا داروها می‌توانند خارش ایجاد کنند؟

بله، برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، مسکن‌ها یا مواد شیمیایی می‌توانند پوست را تحریک کرده و خارش ایجاد کنند.

آیا خارش بدن بدون ضایعه پوستی خطرناک است؟

گاهی ممکن است نشانه بیماری‌های سیستمیک مانند مشکلات کلیه، کبد یا تیروئید باشد و نیاز به بررسی پزشکی دارد.

آیا حمام با آب داغ خارش را تشدید می‌کند؟

بله، آب داغ پوست را خشک می‌کند و خارش را بیشتر می‌کند؛ بهتر است از آب ولرم استفاده شود.

بهترین روش برای پیشگیری از خارش پوست چیست؟

مرطوب کردن پوست، استفاده از صابون‌های ملایم، پرهیز از عوامل تحریک‌کننده و کنترل استرس موثر است.