۱۸ روش ساده و مؤثر برای درمان جوش و آکنه

تقریباً همه ما روزهایی را تجربه کرده‌ایم که یک جوش سرزده، درست وسط صورت‌مان، تمام حال‌وهوایمان را خراب کرده است.

آکنه فقط یک مشکل ظاهری نیست؛ می‌تواند کاری کند از آینه فاصله بگیریم، در جمع‌ها کمتر حاضر شویم و کم‌کم اعتمادبه‌نفسمان را از دست بدهیم.

بر اساس برآوردها، بیش از ۸۵٪ نوجوانان و چیزی حدود ۴۰ تا ۵۰٪ بزرگسالان در مقطعی از زندگی خود با جوش و آکنه درگیر می‌شوند.

جالب‌تر اینکه در چند سال اخیر، به دلیل استرس‌های روزمره، آلودگی هوا و مصرف غذاهای فست‌فودی، میزان مراجعه به پزشک به خاطر آکنه تا حدود ۳۰٪ افزایش یافته است.

این یعنی اگر شما هم از دیدن جوش‌های ناگهانی یا ماندگار خسته شده‌اید، کاملاً تنها نیستید.

طبق بررسی‌ها، وجود جوش روی صورت می‌تواند اعتمادبه‌نفس را تا حدود ۵۰٪ کاهش دهد و حتی روی روابط اجتماعی و حال روحی فرد تأثیر بگذارد. اما قرار نیست این داستان همیشه همین‌طور بماند.

در این مقاله، قرار نیست با اصطلاحات پیچیده پزشکی سر و کله بزنیم و در پایان هم بی‌نتیجه صفحه را ببندید. قدم‌به‌قدم 18 روش ساده، عملی و قابل اجرا برای درمان و کنترل جوش صورت را مرور می‌کنیم؛ روش‌هایی که می‌توانید خیلی سریع آن‌ها را وارد برنامه روزانه‌تان کنید.

از شست‌وشوی درست صورت و انتخاب محصولات ضدجوش گرفته تا تغییرات تغذیه‌ای و مدیریت استرس، همه چیز را به زبان ساده بررسی می‌کنیم تا بتوانید برای پوست خودتان بهترین تصمیم‌ها را بگیرید.

فهرست مطالب مقاله

• آکنه چیست و چگونه به‌وجود می‌آید؟
• انواع آکنه و تفاوت هرکدام
• علت‌های اصلی ایجاد آکنه
• ۱۸ روش ساده و مؤثر برای درمان جوش و آکنه
• تفاوت آکنه و جوش: کدام کدام است؟
• درمان آکنه بدون نسخه
• درمان‌های خانگی برای کاهش جوش
• تأثیر سبک زندگی بر درمان آکنه و جوش
• رژیم غذایی مؤثر در بهبود جوش و غذاهای محرک آکنه
• روش‌های پیشگیری از آکنه
• مراجعه به متخصص پوست چه زمانی لازم است؟
• اشتباهات رایجی که آکنه را بدتر می‌کنند.
• سخن پایانی
• سوالات متداول

آکنه چیست و چرا به‌وجود می‌آید؟

برای درمان درست آکنه، اول باید بدانیم دقیقاً چه اتفاقی روی پوست می‌افتد.

آکنه زمانی شکل می‌گیرد که مسیر رشد مو با ترکیبی از چربی اضافی، سلول‌های مرده و باکتری‌ها مسدود شود. نتیجه این انسداد، التهاب و ظاهر شدن انواع جوش‌هاست؛ از برجستگی‌های کوچک تا ضایعات دردناک و عمیق.

جوش در واقع فقط یکی از نشانه‌های آکنه است. آکنه یک اختلال التهابیِ طولانی‌مدت محسوب می‌شود و می‌تواند به شکل‌های مختلفی مثل سرسفید، سرسیاه یا پاپول‌های قرمز دیده شود.

هرچند آکنه بیشتر با دوران نوجوانی شناخته می‌شود، اما بزرگسالان نیز به‌دلایل مختلفی مثل استرس، تغذیه نامناسب، تغییرات هورمونی یا مراقبت نادرست از پوست می‌توانند دچار آن شوند. شناخت این عوامل کمک می‌کند مسیر درمانی مؤثرتری را انتخاب کنیم.

انواع آکنه

آکنه ظاهر یکسانی ندارد و بسته به نوع ضایعه، شدت التهاب و میزان گرفتگی منافذ، در شکل‌های مختلفی دیده می‌شود. شناخت نوع آکنه کمک می‌کند درمان درست‌تری انتخاب شود و روند بهبود سریع‌تر پیش برود.

۱. جوش‌های سرسفید

در این نوع آکنه، فولیکول بسته می‌شود و چربی و سلول‌های مرده زیر سطح پوست گیر می‌کنند. آکنه سرسفید معمولاً کوچک است، التهاب کمی دارد و بیشتر روی پیشانی، گونه و چانه دیده می‌شود.

۲. جوش‌های سرسیاه

در آکنه سرسیاه منافذ باز می‌مانند و چربی داخل آن‌ها در تماس با هوا اکسید شده و تیره می‌شود. این تیرگی نشانه آلودگی نیست، بلکه واکنش طبیعی چربی با هواست.

بیشتر بخوانید: چجوری جوش سرسیاه را از بین ببریم؟

۳. پاپول‌ها

پاپول‌های آکنه برجستگی‌های قرمز و ملتهبی هستند که داخل آن‌ها چرک وجود ندارد. لمس آن‌ها دردناک است و دستکاری‌شان احتمال التهاب بیشتر را افزایش می‌دهد.

۴. پوسچول‌ها یا جوش چرکی

آکنه چرکی یا پوسچول‌ها شبیه پاپول‌اند اما مرکز زرد یا سفید دارند که نشان‌دهنده وجود چرک است. فشار دادن این نوع آکنه به‌راحتی می‌تواند باعث ایجاد جای جوش شود.

۵. ندول‌ها

آکنه ندولی ضایعات سفت و دردناکِ عمیق زیر پوست هستند. این نوع آکنه به‌سختی به درمان‌های خانگی پاسخ می‌دهد و معمولاً به داروهای تخصصی نیاز دارد.

۶. کیست‌ها

آکنه کیستیک شدیدترین نوع آکنه است؛ ضایعات بزرگ، نرم و پر از چرک که در لایه‌های عمیق پوست ایجاد می‌شوند و امکان باقی ماندن جای زخم در آن‌ها زیاد است. این نوع حتما باید تحت نظر متخصص درمان شود.

علت‌های ایجاد آکنه

آکنه معمولاً به یک عامل محدود نمی‌شود و بیشتر یک مشکل چندعاملی است. ترکیب چربی اضافه، تغییرات هورمونی، سبک زندگی و حتی ژنتیک، همه می‌توانند زمینه ایجاد جوش را فراهم کنند. مهم‌ترین علت‌ها عبارت‌اند از:

۱. نوسانات هورمونی

افزایش هورمون‌هایی مثل آندروژن‌ها، تستوسترون یا تغییر سطح استروژن باعث تحریک غدد چربی می‌شود. نتیجه این تغییرات، آکنه هورمونی است که بیشتر در دوران بلوغ، پیش از قاعدگی، بارداری یا استرس رخ می‌دهد.

۲. ژنتیک و سابقه خانوادگی

اگر اعضای خانواده آکنه شدید داشته‌اند، احتمال اینکه شما هم دچار آکنه ژنتیکی شوید بیشتر است. ژنتیک می‌تواند نوع پوست، میزان چربی و شدت التهاب را تعیین کند.

۳. رژیم غذایی و تغذیه نامناسب

غذاهای با شاخص گلایسمی بالا، لبنیات پرچرب، نوشیدنی‌های شیرین و فست‌فودها در برخی افراد باعث تشدید آکنه مرتبط با تغذیه می‌شوند. این خوراکی‌ها نوسانات انسولین و التهاب پوست را افزایش می‌دهند.

۴. استرس و فشار روحی

استرس مستقیم باعث جوش نمی‌شود، اما هورمون‌های استرس را بالا می‌برد و تولید چربی را افزایش می‌دهد. این تغییرات در نهایت به آکنه استرسی منجر می‌شود و جوش‌ها سریع‌تر و ملتهب‌تر ظاهر می‌شوند.

۵. محصولات پوستی نامناسب

استفاده از کرم‌ها، ضدآفتاب‌ها و محصولات آرایشی سنگین یا کومدوژنیک باعث بسته شدن منافذ و ایجاد آکنه ناشی از محصولات آرایشی می‌شود. انتخاب محصولات سبک و غیرکومدوژنیک ضروری است.

۶. رشد باکتری‌ها در منافذ بسته

وقتی منافذ با چربی و سلول‌های مرده مسدود شوند، محیطی مناسب برای رشد باکتری‌های مرتبط با آکنه ایجاد می‌شود. این عامل باعث تشدید التهاب و تبدیل جوش‌های سطحی به ضایعات عمیق‌تر می‌شود.

۷. عادات و سبک زندگی

کم‌خوابی، تعریق زیاد، نشستن آرایش، شست‌وشوی بیش‌ازحد یا لمس مداوم صورت همگی می‌توانند آکنه را بدتر کنند. ترکیب این موارد زمینه‌ساز آکنه ناشی از عادات روزمره است.

بیشتر بخوانید: تمام مراحل مراقبت از پوست (راهنمای جامع صبح و شب)

روش‌های ساده و مؤثر برای درمان جوش و آکنه

برای درمان آکنه صورت همیشه نیاز به روش‌های پیچیده یا داروهای سنگین نیست.

بسیاری از کارهای ساده و قابل انجام در خانه، اگر درست و منظم انجام شوند، می‌توانند چربی اضافی را کاهش دهند، التهاب را کم کنند و از تشکیل جوش‌های جدید جلوگیری کنند.

در ادامه ۱۸ مورد از مؤثرترین و کاربردی‌ترین روش‌ها را می‌بینید که می‌توانند به بهبود و درمان آکنه صورت کمک کنند:

۱. شست‌وشوی منظم با شوینده ملایم

پاک‌کننده‌های ملایم بدون الکل، چربی اضافه و آلودگی‌ها را از سطح پوست حذف می‌کنند و جلوی بسته شدن منافذ را می‌گیرند. دو بار شست‌وشو در روز کافی است.

بیشتر بخوانید: 

بعد از فوم شستشوی صورت چی بزنیم؟

برای شستشوی صورت فوم بهتره یا ژل شستشو؟

۲. استفاده از محصولات ضدجوش

ژل‌ها یا کرم‌های حاوی بنزوئیل پراکسید، سالیسیلیک اسید، یا ترکیبات ضدالتهابی به کاهش سریع‌تر جوش‌ها کمک می‌کنند.

۳. رتینوئیدهای موضعی

آداپالن و رتینول با تنظیم سرعت نوسازی سلول‌ها، منافذ را باز نگه می‌دارند و مانع ایجاد آکنه‌های جدید می‌شوند.

۴. استفاده از روغن درخت چای

این روغن یک گزینه طبیعی با خواص ضدباکتریایی و التهابی است. البته باید رقیق‌شده استفاده شود.

۵. ژل آلوئه‌ورا

آلوئه‌ورا التهاب، قرمزی و سوزش جوش‌ها را کاهش می‌دهد و روند ترمیم پوست را سریع‌تر می‌کند.

۶. ماسک‌های خانگی ضدالتهاب

ماسک‌هایی مثل ترکیب عسل + زردچوبه یا ماست + کمی جو دو سر می‌توانند التهاب و باکتری‌ها را کاهش دهند.

۷. مرطوب‌کننده غیرکومدوژنیک

حتی پوست‌های چرب هم به مرطوب‌کننده نیاز دارند. فرمول‌های سبک و فاقد روغن کمک می‌کنند سد دفاعی پوست ضعیف نشود.

بیشتر بخوانید: ۴ کرم آبرسان پرفروش برای پوست‌های شاداب و سالم

۸. استفاده از ضدآفتاب روزانه

نور خورشید التهاب را بدتر می‌کند و می‌تواند باعث تیره شدن جای جوش شود. ضدآفتاب سبک و مخصوص پوست چرب، بهترین انتخاب است.

بیشتر بخوانید: استفاده از ضد آفتاب اجباری است یا اختیاری؟

۹. اصلاح رژیم غذایی

برخی غذاها می‌توانند التهاب را افزایش بدهند. کاهش مصرف شکر، غذاهای فرآوری‌شده و لبنیات پرچرب، و افزایش مصرف سبزیجات، پروتئین سالم و امگا ۳، به کنترل آکنه کمک می‌کند.

۱۰. مدیریت استرس

استرس هورمون‌های محرک آکنه را فعال می‌کند. تمرین تنفس عمیق، یوگا، پیاده‌روی و خواب کافی روند درمان را بهتر می‌کند.

۱۱. تعویض به‌موقع روبالشی و حوله

باکتری‌ها و چربی‌ها روی این سطوح جمع می‌شوند و می‌توانند آکنه را تشدید کنند.

۱۲. پرهیز از لمس صورت

دست‌ها به‌طور دائم با سطوح مختلف در تماس‌اند و آلودگی‌ها را به پوست منتقل می‌کنند.

۱۳. لایه‌برداری ملایم اما منظم

لایه‌بردارهای ملایم مانند AHA و BHA به باز شدن منافذ و حذف سلول‌های مرده کمک می‌کنند. اما باید با احتیاط و نه بیش از حد استفاده شوند.

۱۴. هیدراته نگه داشتن بدن

نوشیدن آب کافی، التهاب عمومی بدن و خشکی پوست را کاهش می‌دهد.

۱۵. کاهش استفاده از محصولات چرب و آرایشی سنگین

کر‌م‌های سنگین و آرایش ضخیم منافذ را مسدود کرده و آکنه آرایشی ایجاد می‌کنند.

۱۶. پرهیز از ترکاندن یا کندن جوش‌ها

فشار دادن جوش‌ها باعث باقی ماندن جای آن‌ها و افزایش التهاب می‌شود.

۱۷. انتخاب محصولات سازگار با نوع پوست

هر پوستی ویژگی خاص خودش را دارد. انتخاب اشتباه محصولات یکی از دلایل اصلی جوش‌های مکرر است.

۱۸. کنترل تعریق بعد از ورزش

تعریق همراه با آلودگی می‌تواند باعث بسته شدن منافذ شود. شست‌وشوی صورت بعد از فعالیت بدنی ضروری است.

بعد از معرفی این 18 راه‌حل برای درمان آکنه، یک سوال ممکن است ذهن شما را درگیر کرده باشد. آیا این روش‌های درمانی فقط برای آکنه پوست مناسب هستند یا می‌توانیم برای درمان جوش هم استفاده کنیم؟ در ادامه تفاوت آکنه و جوش را گفته‌ایم و پاسخ سوال شما را هم داده‌ایم.

بیشتر بخوانید:

با خوردن این مکمل‌ها از پیری جلوگیری کنید؟

سرم نیاسینامید اوردینری، معجزه گر پوست + نحوه مصرف و بهترین زمان مصرف

تفاوت آکنه و جوش چیست؟

خیلی از ما از آکنه و جوش به‌جای هم استفاده می‌کنیم، در صورتیکه این 2 دقیقاً یک معنی ندارند.

آکنه یک بیماری پوستی است؛ یک وضعیت التهابیِ طولانی‌مدت که باعث ایجاد انواع مختلف ضایعات پوستی می‌شود.

اما جوش فقط یکی از علائم آکنه است؛ یعنی همان برجستگی‌های قرمز، سرسفید، سرسیاه یا چرکی که روی پوست ظاهر می‌شوند.

همه روش‌هایی که در بخش قبل معرفی شد چه مراقبتی و چه درمانی هم برای کاهش جوش‌ها مناسب‌اند و هم برای کنترل آکنه به‌عنوان علت اصلی آن.

این اقدامات تولید چربی را متعادل می‌کنند، مسیر منافذ را باز نگه می‌دارند و التهاب را کاهش می‌دهند؛ در نتیجه هم بهبود جوش‌ها سریع‌تر می‌شود و هم احتمال بازگشت آکنه کمتر خواهد بود.

بیشتر بخوانید: سریع ترین روش‌های از بین بردن جوش

درمان آکنه بدون نسخه (OTC)

اگر آکنه خفیف یا متوسط دارید، لازم نیست از همان ابتدا سراغ داروهای سنگین بروید.

بسیاری از محصولات بدون نسخه که در داروخانه‌ها در دسترس هستند، می‌توانند التهاب، چربی اضافی و باکتری‌های مولد جوش را کاهش دهند و طی چند هفته استفاده منظم، بهبود قابل‌توجهی ایجاد کنند.

در ادامه می‌بینید هر ترکیب برای چه نوع جوشی مناسب است و چه تأثیری دارد:

۱. بنزوئیل پراکسید – مناسب برای جوش‌های قرمز، ملتهب و چرکی

اگر ضایعات پوستی شما قرمز، دردناک یا چرکی هستند، بنزوئیل پراکسید از مؤثرترین انتخاب‌هاست.

این ماده با کاهش باکتری‌های مرتبط با آکنه، کم‌کردن التهاب و سرعت‌بخشیدن به روند بهبود، به درمان جوش‌های فعال کمک می‌کند.

۲. سالیسیلیک اسید – مناسب برای سرسیاه، سرسفید و منافذ بسته

سالیسیلیک اسید وارد منافذ می‌شود و چربی و سلول‌های مرده‌ای را که باعث بسته‌شدن منافذ شده‌اند، پاک می‌کند.

این ماده به کاهش جوش‌های سرسیاه و سرسفید و جلوگیری از تشکیل ضایعات جدید کمک می‌کند.

۳. آداپالن – مناسب برای جلوگیری از بازگشت جوش

اگر جوش‌ها مرتب تکرار می‌شوند یا باقی می‌مانند، آداپالن می‌تواند نتایج بسیار خوبی ایجاد کند.

این ماده با تنظیم روند نوسازی سلولی و جلوگیری از بسته‌شدن منافذ، در کنترل طولانی‌مدت آکنه بسیار مؤثر است.

۴. گوگرد – مناسب برای پوست‌های چرب و حساس

در صورتی که بنزوئیل پراکسید یا سالیسیلیک اسید برای پوست شما تحریک‌کننده باشد، گوگرد انتخاب ملایم‌تری است.

این ترکیب با جذب چربی اضافی و اثر ضدباکتری سبک، برای درمان نقطه‌ای جوش‌های کوچک و تازه مناسب است.

بهترین انتخاب برای: پوست حساس، آکنه خفیف، جوش‌های ریز و سطحی

چگونه محصول مناسب را انتخاب کنیم؟

برای انتخاب محصول، ابتدا نوع جوش و واکنش پوست خود را در نظر بگیرید.

• اگر ضایعات شما چرکی، دردناک یا ملتهب هستند: بنزوئیل پراکسید انتخاب مناسب‌تری است.
• اگر بیشتر با سرسیاه، سرسفید یا منافذ بسته درگیر هستید: سالیسیلیک اسید عملکرد بهتری دارد.
• اگر جوش‌ها مدام بازمی‌گردند یا آکنه حالت مزمن پیدا کرده: آداپالن مناسب‌تر است.
• اگر پوست حساس دارید و با محصولات قوی تحریک می‌شوید: گوگرد ملایم‌ترین گزینه است.

نکات مهم برای نتیجه‌گیری بهتر

مصرف محصول را با مقدار کم شروع کنید و در صورت سازگاری، به‌تدریج افزایش دهید.

همراه با درمان، از یک مرطوب‌کننده سبک و غیرکومدوژنیک استفاده کنید.

استفاده منظم از ضدآفتاب هنگام مصرف محصولات درمانی ضروری است.

استفاده هم‌زمان چند محصول قوی می‌تواند باعث التهاب و خشکی شدید شود.

برای مشاهده نتیجه واقعی، به پوست حداقل چهار تا شش هفته زمان بدهید.

توجه کنید: اگر این محصولات با دقت و مطابق نوع پوست انتخاب شوند، می‌توانند آکنه خفیف تا متوسط را بدون نیاز به نسخه پزشک تا حد زیادی کنترل کنند.

بسیاری از درمان‌های حرفه‌ای نیز بر پایه همین ترکیبات ساخته شده‌اند، اما در غلظت‌های قوی‌تر.

بیشتر بخوانید:

رتینول: راهی برای داشتن پوستی روشن‌تر

علت گودی زیر چشم و روش‌های درمان تیرگی زیر چشم

درمان جوش صورت در خانه

بسیاری از افراد به دنبال روش‌هایی ساده و طبیعی هستند تا در کنار درمان‌های دارویی یا حتی به‌عنوان گزینه‌های مستقل، التهاب و قرمزی جوش‌ها را کاهش دهند.

هرچند تمام درمان‌های خانگی نتیجه یکسانی ندارند، اما چند روش وجود دارد که تأثیر آن‌ها تا حدی در مطالعات علمی هم تأیید شده و می‌توانند روند بهبود را سریع‌تر کنند.

۱. روغن درخت چای

روغن درخت چای به دلیل خواص ضدباکتری و ضدالتهابی، یکی از شناخته‌شده‌ترین گزینه‌های خانگی برای آکنه است.

برای جلوگیری از تحریک پوست، این روغن باید حتماً رقیق شود.

استفاده نقطه‌ای از محلول رقیق‌شده روی جوش فعال می‌تواند التهاب را کاهش دهد و سرعت خشک شدن جوش را بیشتر کند.

۲. ژل آلوئه‌ورا

آلوئه‌ورا بافت ملتهب را آرام می‌کند و به ترمیم پوست کمک می‌کند. استفاده از ژل خالص یا محصولاتی که درصد آلوئه‌ورا در آن‌ها بالاست، می‌تواند قرمزی و سوزش ناشی از جوش را کاهش دهد.

این ماده برای پوست‌های حساس نیز مناسب است.

۳. ماسک عسل و زردچوبه

ترکیب عسل با مقدار کمی زردچوبه خاصیت ضدباکتری و ضدالتهاب دارد.

این ماسک می‌تواند به کاهش قرمزی جوش‌های فعال کمک کند و برای پوست‌هایی که مستعد جوش‌های مکرر هستند، گزینه‌ای آرام‌کننده محسوب می‌شود.

تغییر سبک زندگی برای درمان جوش صورت

درمان آکنه فقط محدود به محصولات پوستی نیست؛ بسیاری از عادات روزمره نیز روی سلامت پوست تأثیر می‌گذارند. اصلاح چند نکته ساده می‌تواند نتیجه درمان را بسیار بهتر کند.

نوشیدن آب کافی

هیدراته بودن بدن به عملکرد بهتر پوست کمک می‌کند. مصرف آب کافی باعث می‌شود التهاب کمتر شده و سد دفاعی پوست عملکرد مناسب‌تری داشته باشد.

انتخاب رژیم غذایی سالم‌تر

مصرف بیشتر میوه‌ها، سبزیجات، غذاهای کامل و منابع چربی سالم می‌تواند التهاب کلی بدن را کاهش دهد. کم کردن غذاهای بسیار شیرین یا فرآوری‌شده نیز در بسیاری از افراد باعث کاهش شدت آکنه می‌شود.

مدیریت استرس

استرس باعث افزایش هورمون‌هایی می‌شود که تولید چربی پوست را بالا می‌برند. فعالیت‌هایی مثل تنفس عمیق، یوگا، مدیتیشن یا حتی یک پیاده‌روی کوتاه می‌توانند به کاهش این واکنش‌های هورمونی کمک کنند.

دقت کنید که:

روش‌های خانگی بیشتر برای جوش‌های خفیف یا به‌عنوان مکمل درمان‌های اصلی توصیه می‌شوند.

در صورتی که آکنه شدید، کیستیک، دردناک یا همراه با جای زخم باشد، بهتر است پیش از استفاده از این روش‌ها با متخصص پوست مشورت شود تا درمان مناسب انتخاب کنید.

بیشتر بخوانید: انواع لک صورت و بهترین راه‌های درمان و پیشگیری

تأثیر رژیم غذایی و سبک زندگی بر درمان جوش صورت

پوست فقط به محصولات مراقبتی واکنش نشان نمی‌دهد؛ آنچه می‌خوریم و شیوه‌ای که زندگی می‌کنیم، نقش مهمی در شدت و تکرار جوش‌ها دارد.

هرچند یک غذای مشخص نمی‌تواند به‌تنهایی باعث آکنه شود، اما برخی خوراکی‌ها و عادت‌ها می‌توانند زمینه التهاب و چربی اضافی را در پوست افزایش دهند و در مقابل، برخی انتخاب‌ها می‌توانند به بهبود پوست کمک کنند.

غذاهایی که بهتر است کمتر مصرف شوند:

چند گروه غذایی هستند که در بسیاری از افراد با شدت بیشتر جوش همراه‌اند:

کربوهیدرات‌های با شاخص گلایسمی بالا

خوراکی‌هایی مثل نان سفید، شیرینی‌ها، کیک‌ها، برنج سفید و نوشیدنی‌های شیرین باعث افزایش سریع قند خون می‌شوند و در نتیجه تولید چربی پوست را تحریک می‌کنند.

محصولات لبنی، به‌ویژه لبنیات پرچرب

در برخی افراد، مصرف زیاد شیر یا پنیر می‌تواند التهاب و جوش را بیشتر کند.

غذاهای سرخ‌شده و بسیار چرب

هرچند شواهد علمی کامل نیست، اما مصرف مداوم این غذاها می‌تواند التهاب عمومی بدن را افزایش دهد و روی پوست اثر بگذارد.

غذاهایی که به بهبود پوست کمک می‌کنند:

برای داشتن پوستی آرام‌تر و کمتر ملتهب، بهتر است این گزینه‌ها را در برنامه غذایی قرار دهید:

مواد غذایی سرشار از امگا ۳

مانند ماهی‌های چرب مثل سالمون، گردو و دانه چیا.

این چربی‌ها خاصیت ضدالتهاب دارند و به کاهش شدت آکنه کمک می‌کنند.

میوه‌ها و سبزیجات تازه

سرشار از آنتی‌اکسیدان هستند و به آرام شدن التهاب و کاهش استرس اکسیداتیو کمک می‌کنند.

غلات کامل

بر خلاف کربوهیدرات‌های ساده، قند خون را پایدار نگه می‌دارند و از نوسانات هورمونی که باعث بدتر شدن جوش می‌شود جلوگیری می‌کنند.

بیشتر بخوانید:

8 قدم تا داشتن پوستی بی‌نقص با روتین شبانه

با این ۱۵ خوراکی، پوستی بی‌نقص و جوان داشته باشید!

بهترین عادت‌ها برای پیشگیری از آکنه

پیشگیری از ایجاد جوش و آکنه معمولاً ساده‌تر و سریع‌تر از درمان آن‌هاست. رعایت چند عادت روزانه و مراقبت صحیح از پوست می‌تواند نقش مهمی در کاهش التهاب، تمیز ماندن منافذ و جلوگیری از بازگشت آکنه داشته باشد.

عادت‌های روزانه برای جلوگیری از جوش

• شست‌وشوی ملایم، دو بار در روز

شوینده مناسب کمک می‌کند چربی اضافه، عرق و آلودگی از روی پوست پاک شوند و منافذ بسته نشوند. شست‌وشوی بیش از حد توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند پوست را خشک و تحریک‌پذیر کند.

• پرهیز از آرایش‌های سنگین و چرب

محصولات آرایشی سنگین لایه‌ای روی پوست ایجاد می‌کنند که مانع خروج چربی و عرق می‌شود و احتمال مسدود شدن منافذ را بالا می‌برد. انتخاب محصولات سبک، فاقد روغن و غیرکومدوژنیک اهمیت زیادی دارد.

• لایه‌برداری ملایم، یک تا دو بار در هفته

این کار باعث حذف سلول‌های مرده و جلوگیری از انباشته شدن آن‌ها در منافذ می‌شود. لایه‌برداری شدید می‌تواند سد محافظ پوست را تخریب کرده و التهاب آکنه را افزایش دهد.

• تمیز کردن پوست بعد از ورزش یا تعریق زیاد

تعریق همراه با آلودگی و چربی می‌تواند منافذ را مسدود کند. شست‌وشوی سریع پوست بعد از ورزش، از ایجاد جوش‌های جدید جلوگیری می‌کند.

بیشتر بخوانید: 

15 معجزه روغن آرگان برای پوست شما

همه چیز را درباره کپسول پیگمنتا بدانید!

مراجعه به متخصص پوست و بررسی‌های دوره‌ای

• معاینه منظم پوست

متخصص پوست می‌تواند تغییرات اولیه آکنه، گرفتگی منافذ یا التهاب‌های عمیق را زودتر تشخیص دهد و از ایجاد جای جوش جلوگیری کند.

• بررسی هورمون‌ها در صورت لزوم

اگر جوش‌ها به‌صورت چرخه‌ای ظاهر می‌شوند یا در ناحیه چانه و فک شدیدتر هستند، احتمال نوسانات هورمونی وجود دارد. تنظیم هورمون‌ها می‌تواند شدت آکنه را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهد.

بیشتر بخوانید: چگونه منافذ باز پوست را ببندیم؟

اشتباهات رایجی که باعث تشدید آکنه می‌شوند:

فشار دادن یا کندن جوش‌ها

دستکاری جوش‌ها باعث پخش شدن باکتری‌ها، افزایش التهاب و ایجاد جای زخم دائمی می‌شود.

استفاده از اسکراب‌های زبر و مواد ساینده خشن

این محصولات باعث آسیب سطحی به پوست، تحریک شدید و بدتر شدن آکنه می‌شوند.

قرار گرفتن طولانی‌مدت در آفتاب

نور خورشید التهاب را بیشتر می‌کند و می‌تواند باعث تیره شدن جای جوش‌ها شود. استفاده از ضدآفتاب سبک و مناسب پوست مستعد آکنه ضروری است.

خوابیدن با آرایش یا لمس مداوم صورت

این دو عادت ساده، از شایع‌ترین دلایل ایجاد جوش‌های مکرر هستند و باید به‌طور جدی کنترل شوند.

بیشتر بخوانید:

کلاژن پوست چیست؟

آیا هیالورونیک اسید باعث جوش می شود ؟

سخن پایانی

آکنه ممکن است در نگاه اول یک مشکل ساده پوستی به‌نظر برسد، اما واقعیت این است که می‌تواند روی احساسات، اعتمادبه‌نفس و کیفیت زندگی اثر بگذارد.

تجربه جوش‌های ناگهانی یا ماندگار برای بسیاری از افراد آشناست و همان‌طور که دیدیم، بخش بزرگی از نوجوانان و حتی بزرگسالان با این مسئله روبه‌رو می‌شوند. اما نکته مهم اینجاست که آکنه همیشه قرار نیست کنترل زندگی ما را به‌دست بگیرد.

در طول این راهنما سعی کردیم، همه چیز از دلایل ایجاد آکنه گرفته تا تفاوت آن با جوش، روش‌های درمان خانگی، درمان‌های دارویی بدون نسخه و نکات مهم سبک زندگی، به شکلی ساده، قابل‌اجرا و واقعی بیان شود.

هدف این بود که بدانید برای رسیدن به پوستی آرام‌تر و شفاف‌تر حتماً نیازی به درمان‌های سخت، محصولات گران‌قیمت یا مسیرهای پیچیده نیست؛ اغلب، ایجاد چند تغییر ساده اما درست در روتین روزانه، می‌تواند بیشترین تأثیر را داشته باشد.

به خاطر داشته باشید هیچ درمانی یک‌شبه معجزه نمی‌کند. پوست برای بهتر شدن به زمان، ثبات و مراقبت منظم احتیاج دارد.

مهم‌تر از همه، هر پوستی منحصر‌به‌فرد است و واکنش متفاوتی نشان می‌دهد.

پس اگر شرایط پوستی‌تان شدیدتر است یا درمان‌های خانگی و OTC نتیجه دلخواه را ایجاد نکردند، مشورت با متخصص پوست بهترین انتخاب است.

سوالات متداول

۱. فرق جوش و آکنه چیست؟

آکنه یک بیماری پوستی التهابی و طولانی‌مدت است که می‌تواند انواع ضایعات مثل جوش سرسفید، سرسیاه، پاپول و کیست ایجاد کند. جوش فقط یکی از نشانه‌های آکنه است؛ یعنی همان برجستگی‌هایی که روی پوست می‌بینیم.

۲. آیا آکنه و جوش صورت قابل درمان است؟

بله، بیشتر موارد آکنه با ترکیب روتین مراقبتی درست، محصولات بدون نسخه و در صورت لزوم داروهای تجویزی قابل کنترل و درمان هستند. مهم این است که به پوست زمان بدهید و درمان را منظم ادامه دهید.

۳. درمان جوش صورت چقدر طول می‌کشد ؟

در بیشتر موارد حداقل ۴ تا ۶ هفته زمان لازم است تا اثر درمان‌ها دیده شود. برای بهبود پایدار معمولاً نیاز است چند ماه روتین درمانی ادامه پیدا کند.

۴. برای درمان جوش صورت از کجا شروع کنم؟

یک شوینده ملایم، مرطوب‌کننده غیرکومدوژنیک، یک محصول ضدجوش مثل بنزوئیل پراکسید یا سالیسیلیک اسید و ضدآفتاب مناسب پوست چرب، پایه شروع یک روتین ساده و مؤثر هستند.

۵. جوش‌های من هورمونی است یا معمولی؟

اگر جوش‌ها بیشتر اطراف چانه و فک ظاهر می‌شوند، قبل از قاعدگی تشدید می‌شوند یا به‌صورت چرخه‌ای عود می‌کنند، احتمال هورمونی بودن آن‌ها بیشتر است. در این حالت مشورت با متخصص پوست یا پزشک زنان کمک‌کننده است.

۶. برای درمان جوش صورت چه چیزهایی نخوریم؟

در بعضی افراد مصرف زیاد قند، نوشیدنی‌های شیرین، فست‌فود و لبنیات پرچرب می‌تواند آکنه را بدتر کند. بهتر است این موارد را محدود و در عوض از غذاهای کامل و تازه بیشتر استفاده کنید.

۷. چه غذاهایی به کاهش جوش کمک می‌کنند؟

ماهی‌های چرب، مغزها و دانه‌های حاوی امگا ۳، میوه‌ها، سبزیجات رنگی و غلات کامل به کاهش التهاب و متعادل شدن وضعیت پوست کمک می‌کنند.

۸. آیا استرس باعث جوش می‌شود؟

استرس به‌طور غیرمستقیم با افزایش هورمون‌های استرس، تولید چربی را بالا می‌برد و می‌تواند آکنه را تشدید کند. مدیریت استرس (مثل خواب کافی، ورزش و مدیتیشن) بخشی از درمان آکنه است.

۹. سریع‌ترین روش کم کردن التهاب یک جوش چیست؟

برای کاهش سریع التهاب یک جوش می‌توانید از کمپرس سرد و یک محصول ضدجوش موضعی مثلاً بنزوئیل پراکسید یا سالیسیلیک اسید استفاده کنید و از دستکاری آن خودداری کنید.

۱۰. آیا درمان‌های خانگی برای جوش واقعاً مؤثرند؟

برخی روش‌ها مثل استفاده درست از روغن درخت چای رقیق‌شده، ژل آلوئه‌ورا و ماسک عسل و زردچوبه می‌توانند التهاب و قرمزی را کم کنند، اما بیشتر به‌عنوان کمک‌کننده در کنار درمان اصلی استفاده می‌شوند.

۱۱. چه زمانی باید برای جوش صورت به دکتر مراجعه کنم؟

اگر جوش‌ها دردناک، کیستیک، مزمن، همراه با جای زخم یا مقاوم به درمان‌های خانگی و بدون نسخه هستند، بهتر است توسط متخصص پوست بررسی شوید.

۱۲. آیا فشار دادن یا ترکاندن جوش‌ها ضرر دارد؟

بله، این کار التهاب را زیاد می‌کند، احتمال عفونت و باقی ماندن جای جوش را بالا می‌برد و معمولاً وضعیت را بدتر می‌کند.

۱۳. بهترین روتین روزانه برای پوست مستعد جوش چیست؟

صبح: شوینده ملایم، مرطوب‌کننده سبک، ضدآفتاب.

شب: شوینده، محصول ضدجوش یا رتینوئید، و در صورت نیاز مرطوب‌کننده غیرکومدوژنیک.

۱۴. آیا می‌توانم آکنه را برای همیشه از بین ببرم؟

در بسیاری از افراد با درمان درست و رعایت سبک زندگی سالم، آکنه تا حد زیادی کنترل می‌شود و ممکن است دیگر عود نکند؛ اما در بعضی افراد نیاز به مراقبت بلندمدت و روتین ثابت وجود دارد.

۱۵. جای جوش را چطور می‌توانم کمتر کنم؟

پیشگیری مهم‌ترین قدم است؛ یعنی دستکاری نکردن جوش‌ها و استفاده منظم از ضدآفتاب.

برای لکه‌ها و فرورفتگی‌ها معمولاً به درمان‌های تخصصی مثل لایه‌برداری، لیزر یا محصولات حاوی اسیدها و رتینوئیدها نیاز است.

16. چرا جوش می‌زنیم؟

وقتی چربی اضافه و سلول‌های مرده راه خروج منافذ را ببندند، محیط مناسبی برای رشد باکتری‌های مرتبط با آکنه ایجاد می‌شود و جوش روی پوست ظاهر می‌شود.

تغییرات هورمونی، استرس، تغذیه و محصولات پوستی نامناسب این روند را تشدید می‌کنند.

منابع: ویکی پدیا ,darmankade , abidipharma