روغن MCT: منبع انرژی سریع و کمک به کاهش وزن

روغن MCT یا «تری‌گلیسیریدهای زنجیره متوسط»، یکی از محبوب‌ترین روغن‌ها در دنیای سلامت و تغذیه است.

این روغن به دلیل ساختار منحصر به فرد خود سریع‌تر هضم و جذب می‌شود و به عنوان یک منبع سریع انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به همین دلیل، در رژیم‌های کتوژنیک و ورزشکاران به شدت مورد استقبال قرار گرفته است.

علاوه بر این، روغن MCT به دلیل خواص مختلف خود می‌تواند به بهبود عملکرد مغز، کنترل وزن و کاهش خطر بیماری‌های مختلف کمک کند.

فواید روغن MCT (ام سی تی اویل)

روغن MCT مخفف Medium-Chain Triglyceride به معنی تری‌گلیسریدهای با زنجیره متوسط است.

این نوع چربی به دلیل طول زنجیره کوتاه‌تر خود، نسبت به اسیدهای چرب با زنجیره طولانی که در بسیاری از غذاها یافت می‌شوند، راحت‌تر هضم می‌شود. روغن MCT به‌ویژه در بین ورزشکاران و بدنسازان محبوب است.

محبوبیت روغن نارگیل نیز به دلیل محتوای بالای MCT آن است؛ بیش از ۵۰ درصد چربی موجود در روغن نارگیل از نوع MCT است.

روغن MCT معمولاً از روغن نارگیل استخراج می‌شود، اما در سایر محصولات مانند روغن پالم و محصولات لبنی نیز یافت می‌شود.

از میان چهار نوع اصلی MCT، اسیدهای چرب کاپریلیک و کاپریک از مفیدترین آن‌ها محسوب می‌شوند.

تاثیر MCT در کاهش وزن

تحقیقات نشان می‌دهند که MCT می‌تواند در کاهش وزن مؤثر باشد. مصرف روغن MCT به ترشح هورمون‌های پپتید YY و لپتین کمک می‌کند که موجب ایجاد احساس سیری می‌شوند.

مطالعه‌ای نشان داده است که مصرف دو قاشق غذاخوری روغن MCT در وعده صبحانه، در مقایسه با روغن نارگیل، اشتها را برای وعده ناهار به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد.

همچنین کالری روغن MCT حدود ۱۰ درصد کمتر از تری‌گلیسریدهای زنجیره طولانی مانند روغن زیتون، آووکادو و آجیل است.

MCT در زمان گرسنگی نیز می‌تواند تجزیه شود و به کتون تبدیل شود، که در رژیم‌های کتوژنیک با مصرف کم کربوهیدرات و بالا بودن چربی، بدن را در وضعیت چربی‌سوزی یا کتوزیس حفظ می‌کند.

روغن MCT همچنین با بهبود سلامت روده و رشد باکتری‌های مفید، به کاهش وزن کمک می‌کند.

این روغن با افزایش سیری، کاهش چربی، تولید کتون و بهبود محیط روده به حمایت از کاهش وزن کمک می‌کند، هرچند تحقیقات بیشتری برای تأیید این اثرات لازم است.

با این حال، توجه به این نکته ضروری است که روغن MCT مانند سایر روغن‌ها کالری بالایی دارد و باید مقدار مصرف آن در رژیم غذایی با دقت محاسبه شود تا از افزایش ناخواسته وزن جلوگیری شود.

روغن MCT: منبعی عالی برای انرژی سریع

روغن MCT (تری‌گلیسریدهای با زنجیره متوسط) به دلیل ساختار خاص خود نسبت به تری‌گلیسریدهای با زنجیره بلند که حاوی زنجیره‌های اسید چرب طولانی‌تری هستند، سریع‌تر جذب می‌شود.

این ساختار کوتاه‌تر باعث می‌شود MCT‌ها مستقیماً از روده به کبد منتقل شوند و برخلاف چربی‌های زنجیره بلند نیاز به تجزیه توسط صفرا ندارند.

در کبد، این چربی‌ها یا به عنوان سوخت استفاده می‌شوند یا به‌صورت چربی ذخیره می‌شوند. از آنجا که MCT‌ها به راحتی وارد سلول‌ها می‌شوند، می‌توانند بدون نیاز به شکسته شدن به عنوان یک منبع انرژی فوری عمل کنند.

در رژیم‌های کتوژنیک، MCT‌ها در کبد به کتون تبدیل می‌شوند که می‌توانند از سد خونی مغز عبور کنند و به‌عنوان منبع انرژی برای سلول‌های مغزی مورد استفاده قرار گیرند.

این ویژگی باعث می‌شود که روغن MCT به عنوان یک منبع انرژی سریع و قابل جذب برای بدن شناخته شود.

کاهش تجمع لاکتات در ورزشکاران

در فعالیت‌های بدنی شدید، تجمع لاکتات در عضلات می‌تواند عملکرد ورزشی را تحت تأثیر قرار دهد. مطالعات نشان داده‌اند که MCT می‌تواند به کاهش این تجمع کمک کند.

به عنوان مثال، در یک مطالعه، مصرف ۶ گرم MCT همراه با غذا قبل از دوچرخه‌سواری، باعث کاهش سطح لاکتات و بهبود عملکرد ورزشکاران شد.

همچنین مصرف روغن MCT پیش از ورزش، می‌تواند بدن را ترغیب کند که به جای کربوهیدرات‌ها، بیشتر از چربی برای تولید انرژی استفاده کند.

کمک به کنترل صرع، آلزایمر و اوتیسم

تحقیقات نشان می‌دهند که روغن MCT و رژیم‌های کتوژنیک می‌توانند در کنترل برخی بیماری‌ها مانند صرع، آلزایمر و اوتیسم نقش داشته باشند:

صرع: رژیم کتوژنیک که حاوی MCT باشد، به کاهش حملات صرع کمک می‌کند، زیرا کتون‌های تولید شده در طول این رژیم می‌توانند به عنوان یک منبع انرژی جایگزین برای مغز عمل کنند.

مطالعات نشان داده‌اند که اسید کاپریک موجود در MCT بهتر از سایر انواع آن می‌تواند حملات صرع را کنترل کند. البته، استفاده طولانی‌مدت از رژیم کتوژنیک باید تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه انجام شود.

آلزایمر: در بیماران مبتلا به آلزایمر، استفاده مغز از گلوکز مختل می‌شود.

روغن MCT، با تأمین کتون‌ها به‌عنوان منبع انرژی جایگزین، می‌تواند به بهبود عملکرد سلول‌های مغزی کمک کند.

شواهد نشان می‌دهند که مصرف روزانه ۲۰ تا ۷۰ گرم روغن MCT که حاوی اسیدهای کاپریک یا کاپریلیک است، ممکن است به بهبود علائم آلزایمر خفیف تا متوسط کمک کند، هرچند تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است.

اثرات روغن MCT بر بهبود علائم اوتیسم و عملکرد مغز

روغن MCT می‌تواند در بهبود علائم اوتیسم در کودکان مؤثر باشد. تحقیقات نشان داده‌اند که پیروی از رژیم کتوژنیک به مدت ۶ ماه می‌تواند تأثیر مثبتی بر روند بهبود این بیماری داشته باشد.

همچنین، افزودن MCT به رژیم‌های کتوژنیک و فاقد گلوتن می‌تواند علائم اوتیسم را در برخی از کودکان کاهش دهد.

علاوه بر این، روغن MCT ممکن است عملکرد مغز را بهبود بخشد، که می‌تواند برای افراد مبتلا به صرع، آلزایمر، و اوتیسم فواید قابل‌توجهی داشته باشد.

خواص ضد میکروبی و ضد قارچی MCT

MCT‌ها حاوی اسیدهای چرب با خواص ضد میکروبی و ضد قارچی هستند.

روغن نارگیل، که منبعی از انواع مختلف MCT است، به‌طور خاص دارای اثرات ضد میکروبی است.

تحقیقات آزمایشگاهی نشان داده‌اند که روغن نارگیل می‌تواند رشد مخمر کاندیدا آلبیکنز را، که موجب عفونت‌های پوستی و برفک دهان می‌شود، تا ۲۵ درصد کاهش دهد.

همچنین به دلیل وجود اسیدهای کاپریلیک، کاپریک، و لوریک، روغن نارگیل می‌تواند به کاهش رشد مخمرها و باکتری‌های مضر مانند کلستریدیوم کمک کند.

کاهش عوامل خطر بیماری قلبی با MCT

روغن MCT می‌تواند به کاهش عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی کمک کند؛ عواملی نظیر کلسترول بالا، فشار خون، التهاب، شاخص توده بدنی بالا، و سیگار کشیدن.

این روغن با کمک به کاهش وزن و چربی بدن، می‌تواند به کاهش خطر بیماری‌های قلبی منجر شود.

همچنین، مطالعات نشان داده‌اند که روغن MCT نسبت به روغن زیتون، کلسترول تام و LDL (کلسترول بد) را بیشتر کاهش می‌دهد.

علاوه بر این، MCT می‌تواند سطح کلسترول خوب (HDL) را افزایش دهد و به کاهش التهاب و سطح CRP (پروتئین واکنشگر سی، که نشانگر التهاب است و خطر بیماری قلبی را افزایش می‌دهد) کمک کند.

تأثیر MCT در کنترل سطح قند خون

روغن MCT می‌تواند برای افراد مبتلا به دیابت نیز مفید باشد، زیرا می‌تواند به کاهش ذخیره چربی و افزایش چربی‌سوزی کمک کند و از این طریق سطح قند خون را بهتر کنترل کند.

در یک مطالعه، مصرف MCT نسبت به روغن‌های دیگر، در کاهش مقاومت به انسولین، کاهش وزن، و کاهش دور کمر مؤثرتر بوده است.

با این حال، این مطالعه نشان داد که روغن MCT تأثیر مشخصی بر کاهش سطح قند خون ناشتا ندارد.

بیشتر بدانید:

تاثیر دانه چیا بر کنترل اشتها و کاهش وزن

رژیم اتکینز: یک روش کم کربوهیدرات برای کاهش وزن!

بهترین روغن‌های MCT موجود در بازار

در حال حاضر، دو نوع مکمل روغن MCT برای کمک به کاهش وزن، بهبود عملکرد ورزشی، و استفاده در نوزادان و کودکان از طریق داروخانه ها قابل دسترسی هستند:

محلول MCT Oil سیمرغ داروی عطار

حجم: 120 میلی‌لیتر

برند: سیمرغ داروی عطار

مناسب برای: نوزادان، کودکان و بزرگسالان

روغن MCT لیکو الی

حجم: 250 میلی‌لیتر

برند: ابیان فارمد

بدون طعم

مناسب برای: نوزادان، کودکان و بزرگسالان

معایب روغن MCT

اگرچه روغن‌های MCT به‌طور کلی ایمن در نظر گرفته می‌شوند، اما ممکن است برخی عوارض جانبی نیز داشته باشند:

تحریک ترشح هورمون گرسنگی

روغن‌های MCT معمولاً باعث افزایش ترشح هورمون‌هایی می‌شوند که حس سیری را تقویت می‌کنند، اما در برخی افراد ممکن است موجب ترشح هورمون‌های گرسنگی نیز شوند.

مطالعه‌ای بر روی افراد بی‌اشتهایی نشان داده است که MCT می‌تواند باعث آزاد شدن هورمون‌های تحریک‌کننده اشتها مانند گرلین و نوروپپتید Y شود.

با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا این افزایش هورمون‌ها واقعاً به مصرف بیشتر غذا منجر می‌شود یا خیر.

افزایش تجمع چربی در کبد با مصرف دوزهای بالا

مصرف دوزهای بالا و طولانی‌مدت روغن MCT ممکن است باعث افزایش چربی در کبد شود.

اگرچه حداکثر میزان مجاز مصرف MCT هنوز به‌طور رسمی تعریف نشده است، محققان دوز روزانه 4 تا 7 قاشق غذاخوری (60-100 میلی‌لیتر) را به عنوان حد بالای مطمئن توصیه می‌کنند.

با توجه به کالری بالای روغن‌های MCT، این روغن‌ها باید تنها 5 تا 10 درصد از کل کالری دریافتی روزانه شما را تشکیل دهند.

اگر به دنبال کاهش یا حفظ وزن هستید، باید روغن MCT را به‌عنوان بخشی از چربی دریافتی کلی خود حساب کنید و نه به‌صورت یک منبع چربی اضافی.

نتیجه‌گیری

روغن MCT به دلیل ساختار خاص و قابلیت‌های منحصر به فردش در مقایسه با سایر چربی‌ها، مزایای متعددی برای سلامتی دارد.

این روغن به عنوان منبع انرژی سریع، کاهش وزن، و بهبود عملکرد مغز شناخته شده است و می‌تواند به کاهش خطر بیماری‌های قلبی و کنترل قند خون کمک کند.

همچنین اثرات ضد میکروبی و ضد قارچی دارد و در بهبود علائم برخی بیماری‌ها مانند صرع، آلزایمر و اوتیسم مؤثر است.

با این حال، به دلیل کالری بالا و امکان تجمع چربی در کبد، مصرف آن باید با احتیاط و در حد متعارف صورت گیرد.

سوالات متداول

روغن MCT چیست و چه کاربردهایی دارد؟

روغن MCT نوعی چربی با زنجیره متوسط است که به‌سرعت جذب می‌شود و به عنوان منبع انرژی سریع برای بدن، به‌ویژه در رژیم‌های کتوژنیک و در بین ورزشکاران محبوب است.

آیا روغن MCT می‌تواند به کاهش وزن کمک کند؟

بله، روغن MCT می‌تواند با افزایش سیری، کاهش چربی بدن و بهبود سلامت روده، به کاهش وزن کمک کند. با این حال، مصرف آن باید به‌طور متعادل انجام شود.

چگونه روغن MCT باعث افزایش انرژی می‌شود؟

روغن MCT به‌سرعت در کبد به کتون‌ها تبدیل می‌شود و به عنوان منبع انرژی فوری برای بدن و مغز عمل می‌کند، که برای ورزشکاران و افرادی که رژیم کتوژنیک دارند، بسیار مفید است.

روغن MCT چگونه می‌تواند به بهبود عملکرد مغز کمک کند؟

روغن MCT با تبدیل به کتون‌ها در کبد، به مغز انرژی رسانده و می‌تواند عملکرد مغزی را به‌ویژه در بیماران مبتلا به آلزایمر، صرع و اوتیسم بهبود بخشد.

آیا مصرف روغن MCT برای همه افراد ایمن است؟

بله، روغن MCT به‌طور کلی ایمن است، اما در مصرف دوزهای بالا ممکن است باعث تجمع چربی در کبد شود. بهتر است مقدار مصرف به توصیه متخصص تغذیه باشد.

آیا روغن MCT برای افراد دیابتی مناسب است؟

بله، روغن MCT می‌تواند با افزایش چربی‌سوزی و کاهش مقاومت به انسولین، به بهبود کنترل قند خون کمک کند، اما اثر قابل‌توجهی بر کاهش قند خون ناشتا ندارد.

آیا روغن MCT می‌تواند به کاهش کلسترول و بهبود سلامت قلب کمک کند؟

بله، مصرف روغن MCT می‌تواند به کاهش کلسترول بد (LDL) و افزایش کلسترول خوب (HDL) کمک کرده و خطر بیماری‌های قلبی را کاهش دهد.

آیا روغن MCT خواص ضد میکروبی و ضد قارچی دارد؟

بله، روغن MCT حاوی اسیدهای چرب با خواص ضد میکروبی است که می‌تواند به کاهش رشد باکتری‌ها و مخمرها مانند کاندیدا کمک کند.

بهترین زمان مصرف روغن MCT چه زمانی است؟

بهترین زمان مصرف روغن MCT هنگام صبح یا قبل از ورزش است، زیرا می‌تواند به افزایش انرژی و بهبود عملکرد ورزشی کمک کند.

آیا مصرف روغن MCT عوارض جانبی دارد؟

ممکن است در برخی افراد باعث تحریک هورمون‌های گرسنگی یا تجمع چربی در کبد شود. بهتر است مصرف آن تحت نظارت متخصص تغذیه باشد.