علائم کمبود کلسیم در کودکان چیست؟ منابع تامین کلسیم

کلسیم یکی از حیاتی‌ترین مواد معدنی مورد نیاز بدن است که در دوران کودکی نقش کلیدی در استخوان‌ها، عملکرد عضلات، سیستم عصبی و سلامت دندان‌ها ایفا می‌کند.

با توجه به سرعت بالای رشد بدنی و عصبی در سال‌های ابتدایی زندگی، نیاز دریافت کافی این ماده در کودکان بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.

در این مقاله نگاهی دقیق به علائم کمبود کلسیم در کودکان، علل و عوامل زمینه ساز آن، نشانه‌ها و روش‌های تشخیص، منابع غذایی موثر و راهکارهای درمانی می‌تواند به افزایش آگاهی عمومی از بروز پیامدهای جدی‌تر منجر گردد می‌اندازیم.

منظور از کمبود کلسیم در کودکان چیست؟

کمبود کلسیم در کودکان به وضعیتی گفته می‌شود که بدن کودک به مقدار کافی کلسیم دریافت نمی‌کند یا توانایی جذب آن را ندارد.

کلسیم یکی از مهم‌ترین مواد معدنی برای رشد سالم استخوان‌ها، دندان‌ها، عضلات و سیستم عصبی است و هرگونه کمبود آن می‌تواند بر سلامت و رشد کودک اثر منفی بگذارد.

این مشکل می‌تواند در هر سنی، از نوزادی تا نوجوانی، رخ دهد و در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، باعث تأخیر در رشد استخوان‌ها، ضعف عضلانی و حتی اختلالات عصبی شود.

در ادامه دلایل کمبود کلسیم در کودکان را برای شما عزیزان آورده‌ایم:

دلیل کمبود کلسیم در کودکان

همه ما برای داشتن استخوان‌ها، دندان‌ها و عضلات سالم به کلسیم به میزان کافی احتیاج داریم. اگر کلسیم در دوران کودکی به حد کافی در بدن وجود نداشته باشد، آثاری خطرناک و جبران‌ناپذیر در بدن بر جای خواهد گذاشت.

از علل بروز کمبود کلسیم در دوران کودکی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عدم مصرف خوراکی‌های حاوی کلسیم به حد کافی
• کمبود کلسیم یا ویتامین D مادر در زمان بارداری
• استفاده از شیر خشک در زمان نوزادی
• مشکل جذب کلسیم در بدن
• مصرف برخی داروها
• اختلال هورمونی
• کمبود ویتامین D
• بیماری دیابت

بیشتر بخوانید:

چگونه بفهمیم کمبود ویتامین D داریم؟

ویتامین D را کی مصرف کنیم؟ چقدر مصرف کنیم؟

علائم کمبود کلسیم در کودکان

کمبود کلسیم در کودکان علائم مشخصی دارد که با مشاهده آن‌ها می‌توان به مشکل پی برد. این نشانه‌ها معمولاً بر استخوان‌ها، دندان‌ها، عضلات و حتی خواب و رشد کودک تأثیر می‌گذارند.

شناخت به موقع این علائم به والدین کمک می‌کند تا اقدامات لازم برای درمان و پیشگیری از مشکلات جدی‌تر را انجام دهند. در ادامه علائم رایج کمبود کلسیم در کودکان را برای شما عزیزان گفته‌ایم:

1. گرفتگی عضلات

گرفتگی عضلات اولین زنگ هشدار است که می‌تواند از نشانه‌های کمبود کلسیم در اطفال باشد.

اگر کودک به هنگام حرکت یا پیاده‌روی از درد عضلات خود، به خصوص در ناحیه ران و بازو شکایت می‌کند، این مسئله را جدی بگیرید و با مراجعه به پزشک و انجام آزمایش خون پیگیری نمایید.

2. بی‌خوابی

اگر کودک شما به طور مکرر در خواب دچار اختلال است، شاید به کمبود کلسیم دچار باشد.

در برخی کودکانی که با مشکل کمبود کلسیم مواجه هستند، خواب عمیق و رضایت‌بخش وجود ندارد و در طول شب، کودک چندین بار از خواب بیدار می‌شود. این نشانه را جدی بگیرید.

3. مشکلات دندان

کمبود کلسیم در کودکان موجب خرابی و پوسیدگی دندان‌ها می‌شود. اگر کودک خود را با فاصله‌های اندک به دندان‌پزشک می‌برید، ممکن است با کمبود کلسیم، مینای دندان آسیب ببیند.

4. ناخن‌های شکننده و ضعیف

برای داشتن ناخن‌های مستحکم و قوی، عنصر کلسیم باید به مقدار کافی در بدن وجود داشته باشد. بنابراین می‌توان ناخن‌های ضعیف و شکننده را نیز از علائم کمبود کلسیم در کودکان دانست.

5. تشنج

بروز تشنج در کودکان نیز می‌تواند یکی از نشانه‌های کمبود کلسیم یا هیپوکلسمی به شمار آید.

هنگامی که نورون‌های مغز کار خود را به درستی انجام نمی‌دهند، ممکن است تشنج اتفاق بیفتد. زمانی که بدن کودک با کمبود شدید کلسیم مواجه است، در عملکرد مغز نیز اختلالاتی به وجود می‌آید که تشنج یکی از آنها است.

6. بلوغ دیرهنگام

تاخیر در زمان بلوغ می‌تواند یکی از نشانه‌های کمبود کلسیم در دوران کودکی باشد. این مشکل ممکن است بیشتر برای دختران اتفاق بیفتد. کلسیم اگر در بدن کافی نباشد، می‌تواند قاعدگی نیز اختلال ایجاد کند.

بیشتر بخوانید: بهترین شامپو برای رشد موی کودکان چه ترکیباتی دارند؟

منابع غذایی غنی از کلسیم برای کودکان

لبنیات:

پس از شیر مادر، منابع لبنیاتی شامل شیر، ماست و پنیر برای کودکان از اصلی‌ترین و غنی‌ترین منابع کلسیم هستند. این مواد غذایی علاوه بر کلسیم، دارای پروتئین و سایر مواد مغذی مورد نیاز برای رشد کودکان هم هستند.

سبزیجات برگ سبز:

سبزیجاتی مانند کلم بروکلی، کلم پیچ و اسفناج حاوی مقدار قابل توجهی کلسیم هستند. این سبزیجات علاوه بر کلسیم، ویتامین‌ها و فیبر فراوانی دارند.

مغزها و دانه‌ها:

بادام، کنجد و تخم شربتی از منابع خوب کلسیم به شمار می‌روند. مصرف بادام یا ارده کنجد می‌تواند به تامین کلسیم کمک کند.

حبوبات و غلات غنی‌شده:

برخی از حبوبات مانند لوبیا سفید و همچنین غلات صبحانه غنی‌شده با کلسیم می‌توانند در رژیم غذایی کودکان جایگاه خوبی داشته باشند.

نقش ویتامین D در جذب کلسیم

جذب کلسیم در روده کوچک صورت می‌گیرد و ویتامین D با نقش هورمونی، در این فرآیند بسیار حیاتی است.

ویتامین D باعث می‌شود که سلول‌های دیواره روده توانایی بیشتری در جذب کلسیم داشته باشند و کلسیم را به شکل موثرتری وارد جریان خون کنند. به عبارت دیگر، بدون حضور کافی ویتامین D، حتی اگر کلسیم به میزان کافی در رژیم غذایی وجود داشته باشد، جذب آن به خوبی انجام نمی‌شود.

پس از جذب کلسیم، ویتامین D همچنین در متابولیسم آن نیز نقش دارد و به تنظیم سطح کلسیم در خون کمک می‌کند تا کلسیم به مقدار مناسب در استخوان‌ها آزاد شود و سطح کلسیم خون در حد تعادل باقی بماند.

از این رو مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم باید همراه با منابع ویتامین D باشد تا جذب آن بهینه‌تر صورت گیرد.

بیشتر بخوانید:

بهترین منابع میوه‌های غنی از ویتامین D

کدام میوه‌ها ویتامین D دارند؟ معرفی ۶ میوه

آیا سبزیجات ویتامین D دارند؟ 6 منبع ویتامین D

درمان سریع و پیشگیری از کمبود کلسیم

درمان کمبود کلسیم در کودکان برای پیشگیری از علائم کمبود کلسیم در بدن ضروری است. پیش از هر اقدامی، مشورت با پزشک و بررسی آزمایشگاهی برای بررسی سطح سرمی ویتامین D3 و درمان کمبود کلسیم و ویتامین D در کودکان اهمیت دارد.

اصلاح رژیم غذایی کودک اولین قدم خواهد بود. مصرف مواد غذایی غنی از کلسیم و همچنین قرار گرفتن در معرض نور خورشید برای تولید طبیعی ویتامین D3، می‌تواند به بهبود وضعیت کودک کمک کند.

در موارد کمبود شدیدتر، مصرف شربت کلسیم برای کودکان ممکن است نیاز باشد.

مقدار نیاز روزانه کودک به کلسیم

کودکان در سنین ۱ تا ۳ سال به حدود ۷۰۰ میلی‌گرم کلسیم در روز نیاز دارند تا رشد استخوان‌ها، دندان‌ها و عملکرد عضلات آن‌ها به طور مناسب صورت گیرد.

با افزایش سن و رشد کودک، نیاز به کلسیم نیز افزایش می‌یابد؛ به طوری که کودکان ۴ تا ۸ ساله روزانه به حدود ۱۰۰۰ میلی‌گرم کلسیم احتیاج دارند.

در دوره کودکان و نوجوانان ۹ تا ۱۴ سال، برای پشتیبانی از رشد سریع استخوان‌ها و بلوغ، مقدار نیاز روزانه به کلسیم به حدود ۱۳۰۰ میلی‌گرم در روز می‌رسد.

کلام پایانی

کمبود کلسیم در کودکان نه تنها بر رشد استخوان‌ها و دندان‌ها تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند عملکرد عضلات، سیستم عصبی و حتی روند بلوغ را نیز مختل کند.

علائم این کمبود ممکن است از گرفتگی عضلات و بی‌خوابی گرفته تا مشکلات دندانی، ناخن‌های ضعیف، تشنج و بلوغ دیرهنگام بروز کند و در صورت عدم توجه به موقع، پیامدهای بلندمدت و جدی به همراه داشته باشد.

پیشگیری از کمبود کلسیم همواره ساده‌تر و مؤثرتر از درمان است؛ بنابراین رعایت یک رژیم غذایی متعادل و غنی از منابع کلسیم مانند لبنیات، سبزیجات برگ سبز، مغزها و دانه‌ها، حبوبات و غلات غنی‌شده، همراه با ویتامین D کافی، اهمیت بسیار بالایی دارد.

قرار گرفتن کودک در معرض نور خورشید برای تولید طبیعی ویتامین D، استفاده از مکمل‌های کلسیم در صورت نیاز و انجام منظم آزمایش‌های پزشکی، اقدامات کلیدی برای حفظ سلامت و رشد بهینه کودک محسوب می‌شوند.

همچنین، مادران در دوران بارداری و شیردهی باید به مصرف کافی کلسیم و ویتامین D توجه داشته باشند، زیرا سلامت کودک به میزان زیادی وابسته به وضعیت تغذیه‌ای مادر است.

با شناخت علائم، پیشگیری فعال و درمان به موقع، می‌توان از پیامدهای جدی کمبود کلسیم جلوگیری کرده و رشد سالم و متعادل کودکان را تضمین نمود. همچنین برای خرید مکمل کلسیم با بهترین قیمت می‌توانید به داروخانه فارمادو مراجعه کنید.

سوالات متداول

1. آیا کمبود کلسیم باعث کوتاهی قد می‌شود؟

بله، کمبود کلسیم مزمن ممکن است رشد استخوانی را مختل کند و موجب کوتاهی قد یا تاخیر در رشد شود.

2. آیا می‌توان کلسیم را زیاد مصرف کرد؟

مصرف بیش از حد کلسیم بدون نظارت پزشکی می‌تواند منجر به مشکلات کلیوی یا گوارشی شود. همیشه با مشورت پزشک مصرف کنید.

3. چگونه بفهمیم کودکمان کمبود کلسیم دارد؟

علائمی مانند گرفتگی عضلات، مشکلات دندانی، بی‌خوابی، تشنج یا تاخیر در بلوغ ممکن است از نشانه‌های کمبود کلسیم باشد. آزمایش خون بهترین روش تشخیص است.

4. آیا مصرف شیر خشک باعث کمبود کلسیم می‌شود؟

در برخی موارد خاص بله، به ویژه اگر شیر خشک از نظر کلسیم یا ویتامین D غنی نشده باشد یا کودک به آن واکنش منفی نشان دهد.